Posted By Adw. dr Mariusz Poślednik

Z końcem 2014 r. weszły w życie nowe przepisy regulujące upadłość konsumencką. Ich celem jest liberalizacja postępowania upadłościowego przez osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej.

Dotychczasowe przepisy były zbyt rygorystyczne. Obowiązując od 2009 r., w oparciu o nie, złożono ok. 250 wniosków o upadłość w całym kraju. Pozytywnie zostało rozpatrzonych ok. 60 wniosków. Było to spowodowane wysokimi kosztami postępowania upadłościowego, jak i zawiłą procedurą. Spowodowało to powstanie tzw. turystyki upadłościowej (zwłaszcza do Anglii), gdzie procedury upadłości są przejrzyste i łatwiej można było uzyskać ogłoszenie upadłości. A skutki ogłoszenia upadłości ogłoszonej w Anglii rozciągają się na inne państwa członkowskie UE. Czyli takie postanowienie o upadłości, wydane przez sąd angielski, były uznawane na terytorium RP. Wydaje się, że wprowadzenie nowych przepisów ułatwi ogłaszanie upadłości w kraju. Sama ustawa jest obszernym aktem prawnym, regulującym upadłość przedsiębiorców i konsumentów. W oparciu o jaką procedurę będzie prowadzone postępowanie upadłościowe, zależy od sytuacji upadłego. Czy prowadzi on działalność gospodarczą, czy też nie. Wymaga to jednak skonkretyzowania każdej indywidualnej sytuacji z przepisami ustawy. Ustawa szczegółowo wskazuje te przesłanki.

            W odniesieniu do konsumentów, ogólną przesłanką jest popadnięcie w stan niewypłacalności nie ze swojej winy lub nie w wyniku swojego rażącego zaniedbania.

Wtedy można złożyć  wniosek o ogłoszeniu upadłości. Ustawa przewiduje też sytuacje wyjątkowe, w których choć konsument popadł w długi ze swojej winy, to sąd może ogłosić jego upadłość. Dotychczas poważną barierą były koszty, jakie należało pokryć za postępowanie sądowe. Były to wysokie koszty zewnętrzne (pozasądowe), z których sąd nie zwalniał. Dziś koszty te poniesie za upadłego Skarb Państwa. Wymagane będzie jednak ich zwrócenie w ratach w ramach realizacji planu spłat. Zmniejszone zostało wynagrodzenie syndyka za jego pracę wykonaną w trakcie postępowania upadłościowego. Obniżeniu uległa także opłata od wniosku z 200 zł do wysokości opłaty podstawowej 30 zł. Możliwe będzie także zawarcie układu z wierzycielami, w odniesieniu do prawa do nieruchomości, w której upadły zamieszkuje. W przypadku niewykonania tego układu, nieruchomość zostanie zbyta. Skrócony został także okres, w którym upadły będzie zobowiązany do dokonywania spłat na rzecz wierzycieli z 5 do 3 lat. Po wykonaniu takiego planu spłat, sąd umorzy pozostałe zobowiązania konsumenta. To najważniejsze zmiany, jakie wprowadziły nowe przepisy. Czas pokaże, czy w sposób jasny i przejrzysty te nowe przepisy uregulowały  ogłaszanie upadłości. Zwłaszcza, że nie istnieje jeszcze żadne orzecznictwo, które ułatwiało by stosowanie tych przepisów.