Każdy przedsiębiorca przed podjęciem decyzji o założeniu biznesu zapewne zastanawiał się od czego tak naprawdę powinien zacząć i co będzie mu niezbędne, jeżeli chodzi o szeroko rozumiane kwestie prawne. Liczba pierwszych problemów czy wyzwań, przed którymi staje człowiek marzący o karierze na skalę Billa Gatesa jest tak różna, jak różny jest sam pomysł na biznes. Niemniej jednak trzy główne kategorie zawsze pozostają niezmienne: forma prawna działalności, rodzaje pierwszych podpisywanych umów handlowych oraz to co w start-upie najcenniejsze – własność intelektualna.
-
I. Forma prawna – spółka, a może jednoosobowa działalność gospodarcza?
Powszechność i różnorodność dostępnych form działalności zmusza do stanięcia przed wyborem, która z nich okaże się dla startującego biznesu najkorzystniejsza. Warto przed podjęciem decyzji udzielić odpowiedzi na pytanie – jaki dochód zamierzamy osiągnąć, ilu pracowników chcemy zatrudnić, czy też w jaki sposób chcemy ograniczyć nasza odpowiedzialność za zobowiązania. W Polsce wśród najczęściej spotykanych form działalności, w której Start-up może swobodnie funkcjonować to:
-
Spółki kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna);
-
Spółki osobowe (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna);
-
Indywidualna działalność gospodarcza, zarejestrowana w Centralnej Ewidencji i Informacji Gospodarczej (CEIDG) – w tym także działalność w formie spółki cywilnej (umowy dwóch lub wielu przedsiębiorców)
Warto wspomnieć również o tym, że niekiedy zdarza się iż przedsiębiorca tworzy w Polsce oddział przedsiębiorstwa zagranicznego czy też jego przedstawicielstwo. Również i taka forma działalności jest regulowana przez polskie przepisy. I warto od razu wyjaśnić, że nie ma jednego idealnego modelu, który sprawdziłby się w każdej sytuacji, jednakże można przeprowadzić pewną analizę ryzyka, a także potencjalnych korzyści wynikających z dokonania konkretnego wyboru.
Najprostszą i najczęściej spotykaną formą działalności jest działalność w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Można taką działalność rozszerzyć chociażby poprzez zawarcie z innym przedsiębiorcą umowy spółki cywilnej. Plusem tego rozwiązania jest mało skomplikowana i mało czasochłonna forma rejestracji, stosunkowo niskie opłaty, jednakże za zobowiązania firmy jej założyciel ponosi nieograniczoną odpowiedzialność, w tym za zobowiązania podatkowe. W przypadku większych przedsięwzięć, bardzo często spotykaną formą działalności jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Godnym uwagi jest rozważenie połączenia dobrodziejstw spółki z o.o. oraz spółki komandytowej.
W przypadku spółki komandytowej (w której „schowana” zostanie spółka z o.o.), przede wszystkim po stronie korzyści należy wskazać ograniczenie odpowiedzialności wspólnika (co-foundera) za zobowiązania spółki, a ponadto firma zyskuje optymalizację podatkową z wykorzystaniem funkcjonujących mechanizmów prawno-podatkowych.
Jeżeli start-upowiec zdecyduje się na działalność właśnie w takie formie, wówczas nieodzowna może okazać się wizyta w jednym z inkubatorów, fundacji czy po prostu u prawnika, który pomoże przygotować umowę spółki. Cały bowiem sukces tej formy prowadzenia biznesu jest uzależniony właśnie od prawidłowego opracowania tej umowy i umowy spółki komandytowej. Spółka komandytowa, w opisanym powyżej modelu, pozwoli na uniknięcie podwójnego opodatkowania (co ma miejsce w sp. z o.o.), jak też pozwoli na zachowanie bezpieczeństwa osobistego za zobowiązania spółki.
Warto wskazać, że najpierw nieodzownym będzie zawarcie umowy spółki pomiędzy wspólnikami (co-founderami), nie ma jednak przeszkód, aby na dalszym etapie dokonać odpowiednich zmian w umowie i dokooptować do niej inwestora.
Podsumowując, spółki kapitałowe ze względu na posiadaną podmiotowość prawną, osobny majątek i brak odpowiedzialności wspólników prowadzą działalność w sposób bardziej sformalizowany i wymagają bardziej rozwiniętej księgowości. Ta forma działalności przeznaczona jest dla przedsiębiorców średnich lub dużych o wyższej kapitalizacji i skali działalności lub sporej liczbie wspólników, co wymaga sformalizowanych ram działalności i zasad podejmowania decyzji biznesowych. Z dużą dawką prawdopodobieństwa można przyjąć, że forma działalności będzie ewoluowała wraz z start-upem, w ramach rozwoju firmy.
Autor: Piotr Midura, aplikant radcowski, KPRF Law Office
W kolejnych tygodniach ukażą się publikacje dotyczące innych aspektów działalności start-up’owej: umów handlowych i własności intelektualnej. (przyp.red.)
Najnowsze komentarze