Od 1 stycznia 2016 roku na podmiocie leczniczym będzie spoczywał obowiązek posiadania dodatkowego ubezpieczenia z tytułu zdarzeń medycznych, oprócz posiadanego już obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
Definicja podmiotu leczniczego
Zgodnie z obowiązującymi przepisami szpital, jako podmiot leczniczy, jak również pracownicy służby zdrowia, tj. lekarze, a nawet pielęgniarki są zobowiązani zawrzeć obowiązkowe umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
Definicja podmiotu leczniczego została zawarta w art. 2 pkt 5 w zw. z art. 4 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 217, dalej jako „Ustawa”), który wskazuje, że podmiotami wykonującymi działalność leczniczą są:
przedsiębiorcy, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, jednostki budżetowe, instytuty badawcze, fundacje i stowarzyszenia, osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania – w zakresie, w jakim wykonują działalność leczniczą.
Mając na uwadze powyższą definicję zauważyć należy, iż za podmiot wykonujący działalność leczniczą uważa się jest także lekarza oraz pielęgniarkę wykonujący zawód w ramach działalności leczniczej jako praktykę zawodową w formach określonych w art. 5 ustawy o działalności leczniczej, tj.lekarze bądź pielęgniarki w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, czy też spółki: np. cywilnej bądź jawnej.
Umowa ubezpieczenia podmiotu leczniczego
Ustawodawca nakłada na w/w podmioty lecznicze obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej na warunkach określonych w art. 25 Ustawy. Zatem, zgodnie z treścią § 1 tegoż artykułu podmioty lecznicze mają obowiązek zawrzeć:
- umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmującą szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych;
- umowę ubezpieczenia z tytułu zdarzeń medycznych określonych w przepisach o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 159) obejmującą zdarzenia medyczne w rozumieniu tejże ustawy, które miały miejsce w okresie ochrony ubezpieczeniowej.
Powyższe oznacza, iż zakres ubezpieczenia podmiotów leczniczych jest dosyć szeroki, bowiem obejmuje on nie tylko zdarzenia medyczne zdefiniowane w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (rozpatrywane przez komisje do orzekania o zdarzeniach medycznych), ale również szkody wynikające z udzielaniem świadczeń zdrowotnych bądź niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczenia zdrowotnego (roszczenia w tym zakresie są rozpatrywane na drodze postępowania sądowego).
Zaznaczyć w tym miejscu jednak należy, iż ustawą z dnia 11 października 2013 roku o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1290) w ustawie z dnia 14 czerwca 2012 roku o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 742 z późn. zm.) zmieniono art. 11 ust. 1–3 w ten sposób, że m.in. wskazano, iż przepisy art. 25 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 oraz art. 25 ust. 1 a-1 f Ustawy stosuje się od dnia 1 stycznia 2016 r. To oznacza, że podmioty lecznicze dopiero od tejże daty będą musiały obowiązkowo zawrzeć dodatkową umowę ubezpieczenia z tytułu zdarzeń medycznych oprócz posiadanej już obowiązkowej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
Warunki ubezpieczenia
Artykuł 25 Ustawy określa warunki ubezpieczenia, zgodnie z którymi suma ubezpieczenia w okresie ubezpieczenia nie dłuższym niż 12 miesięcy, w odniesieniu do wszystkich zdarzeń medycznych w szpitalu, których skutki są objęte umową ubezpieczenia jest uzależniona od liczby łóżek w szpitalu i sumy ubezpieczenia w odniesieniu do jednego łóżka szpitalnego, przy czym wynosi nie mniej niż 300.000 zł (jest to kwota stanowiąca górną granicę odpowiedzialności podmiotu leczniczego). Nadto, suma ubezpieczenia w odniesieniu do jednego łóżka szpitalnego wynosi nie mniej niż 1.000 zł.
Obowiązek ubezpieczenia powstaje najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania działalności leczniczej.
Podsumowanie
Reasumując, istnienie systemu obowiązkowych ubezpieczeń podmiotów wykonujących działalność leczniczą oraz udzielających świadczeń zdrowotnych pozwala zabezpieczyć interesy osób poszkodowanych w tego typu zdarzeniach. Roszczenia odszkodowawcze wynikające z błędów medycznych są zazwyczaj dosyć wysokie (w szczególności w zakresie wysokości dochodzonego zadośćuczynienia), zaśpostępowanie sądowego w tym zakresiesą zazwyczaj niezwykle skomplikowane. Wskazana w Ustawie obowiązkowa minimalna wysokość sumy ubezpieczenia gwarantuje poszkodowanemu prawo do dochodzenia świadczeń w przypadku wystąpienia błędu medycznego.
Jednakże, mając na względzie zmiany wchodzące w życie od 1 stycznia 2016 roku, wydaje się, że dodatkowe ubezpieczenie z tytułu zdarzeń medycznych jako osobna forma ubezpieczenia (obok umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej) nie ma racjonalnego uzasadnienia, bowiem stanie się tylko i wyłącznie dodatkowym obciążeniem finansowym dla podmiotów leczniczych, pomimo, iż swym zakresem ubezpieczenia obejmować będzie podobne, a w niektórych sytuacjach takie same zdarzenia. Z perspektywy zaś firm ubezpieczeniowych, posiadanie przez podmioty lecznicze dwóch odrębnych ubezpieczeń, stanie się dodatkowym źródłem dochodu. Natomiast dla poszkodowanego dochodzącego roszczeń z tytułu błędu medycznego nie będzie to miało najmniejszego znaczenia.
Autor: Ilona świderska-Ćwik, aplikant radcowski, Polskie Centrum Odszkodowań
Najnowsze komentarze