-
III. Własność intelektualna – czyli dobro każdego przedsiębiorcy
Bez względu na to, jakiej branży dotyczy startup, poszczególne jego elementy podlegają albo mogą podlegać różnej ochronie prawnej, w zależności od działań, które są podejmowane.
Ryzyka związane z naruszeniami praw własności intelektualnej
– brak należytego przeniesienia praw autorskich – podczas podpisywania umów z programistami czy grafikami, startupowcy powinni pamiętać, by zadbać o umowy w formie pisemnej, w której zawarta jest należycie zredagowana klauzula przeniesienia praw autorskich ze szczegółowo wyróżnionymi polami eksploatacji. Co ważne, umieszczenie wyrażenia „na wszystkich polach eksploatacji” nie jest wystarczające, by dać pełną ochronę prawną – taką daje dopiero jasne i wyraźne wymienienie konkretnych pól.
– uniknięcie licencji
Rok rocznie pojawia się wiele informacji o wojnach patentowych, które toczą się między gigantami nowych technologii, np. sieć Nokia z Google czy Facebook z Yahoo!. Międzynarodowa ochrona patentowa stanowi tutaj istotny element zarówno działań ofensywnych, jak i defensywnych.
Jak jednak zabezpieczyć się przed ryzykiem narażenia na utratę tych praw przez raczkujący start-up?
Pierwszym krokiem do tego, aby ustrzec swój pomysł przed kradzieżą jest zasada – ”think global, act local”. Startup powinien więc zacząć od ubiegania się o patent krajowy. Umożliwi to zachowanie prawa do danego wynalazku przez pewien okres. Równocześnie można w tym czasie myśleć i zacząć planować pozyskanie międzynarodowej ochrony patentowej. Warto pamiętać, że patenty krajowe ograniczone są do terytorium danego państwa, istotnym jest aby dobrze opracować strategię działania i przeznaczyć na ten cel odpowiedni budżet. Pozyskane środki powinny zostać przeznaczone do ubiegania się o prawa do własności intelektualnej w wybranych krajach. Warto również pamiętać o tym, że po zgłoszeniu patentu na terytorium Stanów Zjednoczonych, występuje ograniczenie czasowe na możliwość wnioskowania o udzielenie międzynarodowej ochrony patentowej.
Ważne. Zgłoszenie europejskie w Europejskim Urzędzie Patentowym w Monachium bądź zgłoszenie w systemie międzynarodowym PCT. Jest to pewnego rodzaju międzynarodowy układ patentowy, zrzeszający w swoim kręgu 146 państw. Umożliwia on uzyskiwanie patentów w krajach układu, pozwalając na jednorazowe zgłoszenie patentowe PCT.
Warto także, aby właściciele startupu najpierw zorientowali się, o które kraje „powalczyć” (mówiąc w jeszcze większym uproszczeniu, w którym kraju chcą prowadzić swój biznes lub który rynek będzie głównym odbiorca towaru / usługi). Dobrze jest na początku pokusić się o swoiste rozpoznanie rynku i dowiedzieć się, gdzie są potencjalne rynki zbytu i na jakie obszary świata będzie można później ewentualnie rozszerzyć produkcję. Co równie istotne, właściciele startup’ów powinni mieć wiedzę, czy konkretny, wybrany przez nich wstępnie kraj ma prawa patentowe wpływających na ich technologię. Niektóre państwa zabraniają udzielania patentów chociażby na metody leczenia czy sprzedaż leków testowanych na ludziach czy zwierzętach.
W kwestiach czysto formalnych można też wskazać, aby właściciele startup’ów ściśle pilnowali i przestrzegali wszelkich kwestii proceduralnych dotyczących zgłoszenia patentu, takich jak np. terminy zgłoszeń. Lepiej unikać zbędnych opłat, które będziemy musieli ponieść wnosząc o przedłużenie terminu na przedłożenie jakiegoś wniosku czy dokumentu.
Czasami w ferworze walki o przyszłość swojego start-up’u dobrze zastanowić się jak prawnie zabezpieczyć się podejmowane przez siebie działania biznesowe. Pewnego rodzaju „legal security” pozwoli uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w wielu sytuacjach. Warto świadomie prowadzić swój biznes, mając na względzie, że razem z prawem to dwie niemogące „żyć bez siebie” gałęzie. Nieodzowne jest aby mieć świadomość, że młody, rozwijający się startup będzie szukał inwestora, który jest już często doświadczonym graczem rynku. Warto pomyśleć, aby dobrze zabezpieczyć się od strony prawnej i najzwyczajniej zminimalizować ryzyko biznesowej porażki.
Autor: Piotr Midura, aplikant radcowski, KPRF Law Office
29 marca 2017
Fajny pomysł na stronę, cieszę się, iż tu wpadłem. Można odnaleźć mnóstwo ciekawych informacji.