Posted By radca prawny Marcin Borys

Zazwyczaj sprawdzamy sposób reprezentacji spółki w rejestrze KRS uważając, że określa on w całości możliwe sposoby reprezentacji. Tymczasem należy zwrócić uwagę na możliwości prawne działania Prokurenta.

W szczególności dotyczy to PROKURENTA SAMOISTNEGO który pomimo łącznej reprezentacji w sp. z o.o. może działać samodzielnie.

Przykładowo, kiedy reprezentacja spółki jest dwuosobowa w ten sposób, że spółkę może reprezentować “dwóch członków zarządu albo członek zarządu łącznie z prokurentem”, natomiast została ustanowiona Prokura Samoistna – Prokurent może skutecznie reprezentować spółkę albo łącznie z członkiem zarządu albo samodzielnie. Wynika to z faktu, że Prokurent może albo działać na podstawie przepisów Kodeksu Spółek Handlowych (w tym przypadku łącznie z członkiem zarządu) albo na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego (samodzielnie).

PROKURENT SAMOISTNY:

Podsumowanie: bardzo często zdarza się, że to członkowie zarządu sp. z o.o. są bardziej ograniczeni w działaniu (muszą działać dwuosobowo) niż prokurent samoistny.

Informacja rozszerzona:

Pojęcie prokury swoim zakresem mieści się w ramach instytucji pełnomocnictwa. W uproszczeniu można przyjąć, że każda prokura jest pełnomocnictwem, ale nie każde pełnomocnictwo jest prokurą.

Zgodnie z kodeksem cywilnym prokurą jest pełnomocnictwo udzielone przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Ustanowienie oraz wygaśnięcie prokury podlega obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS, gdzie informacje dotyczące prokury zamieszczone są w Dziale II.

Podstawowa różnica pomiędzy pełnomocnictwem, a prokurą polega na tym, iż zakres pełnomocnictwa może być określony dowolnie (w granicach przepisów prawa), natomiast zakres prokury jest ograniczony ustawowo i obejmuje wyłącznie pełnomocnictwo do podejmowania czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa mocodawcy. Ponadto prokurentem może być wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, natomiast w stosunku do pełnomocnictwa przepisy prawne nie przewidują podobnego ograniczenia.

Prokura, zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, może być samoistna lub łączna. Co jednak w sytuacji, kiedy w spółce kapitałowej, zgodnie z przepisami k.s.h. (art. 205, art. 373) do składania oświadczeń w imieniu spółki uprawniony jest członek zarządu łącznie z prokurentem? Czy oznacza to ograniczenie prawa reprezentacji przysługującego prokurentowi samoistnemu? Otóż niekoniecznie. Zgodnie z dalszymi postanowieniami k.s.h., przepisy art. 205 i 373 nie wyłączają ustanowienia prokury jednoosobowej lub łącznej ani nie ograniczają praw prokurentów wynikających z przepisów o prokurze. Prokurent samoistny może więc tutaj działać samodzielnie. Potwierdza to również orzecznictwo, np. wyrok SA w Katowicach z 17.05.2005 (I ACa 1627/04).